Informacje dotyczące zanieczyszczenia powietrza

W Raciborzu, na ulicy Wojska Polskiego  jest zlokalizowana stacja monitoringu jakości powietrza, stacja ta mierzy stężenia tlenków azotu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki oraz pyłów PM10i PM 2,5.  Na podstawie danych z tej stacji można stwierdzić, że jakość powietrza w powiecie raciborskim, była  w roku 2020 równie zła jak w sąsiednich powiatach rybnickim i wodzisławskim. Jednym ze wskaźników odzwierciedlających zanieczyszczenie powietrza jest średniodobowe stężenie pyłu PM 10, jako przekroczenie uznaje się wartość  powyżej 50 µg/m3 występująca ponad 35 dni w roku, na stacji w Raciborzu zanotowano 52 dni z przekroczeniem tego wskaźnika. W wielu miastach na terenie Polski ustawiono „sztuczne płuca”, które obrazują jak bardzo zanieczyszczonym powietrzem oddychamy, w Polsce prawie  92% ludzi oddycha zanieczyszczonym powietrzem.

            Największy wpływ na zanieczyszczenie powietrza, szczególnie pyłem PM 2,5,  mają nasze indywidualne źródła ciepła ( stare kotły tzw. „kopciuchy”)  opalane węglem kamiennym ( ponad 50%), na drugim miejscu  za emisję tego pyłu odpowiada przemysł, a na trzecim miejscu transport. Jedną z  najbardziej niebezpiecznych substancji wprowadzanych do powietrza poprzez spalanie w starych kotłach jest  benzo(a)piren. Nasze stare kotły odpowiadają za 90%  tego zanieczyszczenia w powietrzu.

              Zanieczyszczenie powietrza to przede wszystkim zagrożenie dla naszego zdrowia i życia. Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem, podczas którego do naszego organizmu dostają się szkodliwe substancje, powoduje szereg dolegliwości i chorób, które mogą doprowadzić do przedwczesnej śmierci.  Pyły trafiają do naszych płuc, a drobniejsze przenikają  przez pęcherzyki płucne do krwioobiegu  a następnie atakują organy wewnętrzne. Na niekorzystne działanie substancji  znajdujących się w zanieczyszczonym powietrzu narażone są zatem nie tylko układy oddechowy i krążenia ale także cały organizm.

              W związku z powyższym wiele samorządów oraz instytucji podejmuje działania zmierzające do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza. Działania te są realizowane na wielu polach,  począwszy od działań edukacyjnych i informacyjnych, poprzez działania związane z dofinansowaniami do wymiany źródeł ciepła na ekologiczne, po działania związane z wprowadzaniem ograniczeń, zakazów i kontrole.

             Ministerstwo Środowiska uruchomiło rządowy program „Czyste Powietrze”. Jego głównym celem jest ograniczenie emisji do atmosfery szkodliwych substancji, powstających głównie przez ogrzewanie domów jednorodzinnych słabej jakości paliwem w starych domowych piecach. By realizować ten cel, program oferuje dofinansowanie do wymiany przestarzałych źródeł ciepła oraz innych prac termomodernizacyjnych w budynku. Gmina Nędza  zawarła porozumienie z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach w zakresie  uruchomienia punktu obsługi tego rządowego programu. Wszystkie osoby chętne do skorzystania z dofinansowania proszone są o kontakt  pod numerem tel. 32 6660486.             

              7 kwietnia 2017 roku Sejmik Województwa Śląskiego podjął uchwałę w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa śląskiego ograniczeń w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw. Realizacja tej uchwały ma doprowadzić do polepszenia jakości powietrza atmosferycznego. W przypadku instalacji, które dostarczają ciepło  do systemu centralnego ogrzewania należy pamiętać, że dopuszcza się tylko takie instalacje, które spełniają  standard emisyjny zgodny z klasą 5 ( PN-EN 303-5:2012). W tych instalacjach zakazuje się spalania:

 

- węgla brunatnego oraz paliw produkowanych z tego węgla,

-mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek  produkowanych z ich wykorzystaniem,

- paliw, w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi więcej niż 15%,

- biomasy stałej ( np. drewna), której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20%.

          Z uwagi na fakt, iż wiele gospodarstw domowych jest ciągle wyposażonych w tak zwane „kopciuchy” a wymiana źródła ciepła może stanowić spory wydatek wprowadzono obowiązek realizacji wymiany źródła ciepła w etapach. Uchwała  weszła w życie  z dniem 1 września 2017r., jednak dla instalacji , które były użytkowane przed 1 września obowiązki posiadania instalacji zgodnej z klasą 5 będą obowiązywać:

- od 1 stycznia 2022 roku w przypadku instalacji eksploatowanych w okresie powyżej 10 lat od daty ich produkcji lub nieposiadających tabliczki znamionowej,

- od 1 stycznia 2024 roku w przypadku instalacji eksploatowanych w okresie od 5 do 10 lat od daty ich produkcji,

- od 1 stycznia 2026 roku w przypadku instalacji eksploatowanych w okresie poniżej 5 lat od daty ich produkcji,

- od 1 stycznia 2028 roku w przypadku instalacji spełniających wymagania w zakresie emisji

zanieczyszczeń określonych dla klasy 3 lub klasy 4 według normy PN-EN 303-5:2012,

           Zgodnie z wymaganiami i założeniami w/w uchwały od roku 2028 powinny być już tylko eksploatowane instalacje klasy 5, zdecydowanie wpłynie to na jakość powietrza oraz komfort życia i ochronę naszego zdrowia. Oczywiście zachęca się wszystkich właścicieli nieruchomości do instalowania źródeł ciepła maksymalnie ekologicznych, szczególnie bazujących na odnawialnych źródłach energii.

            Często nasze domy są też wyposażone w dodatkowe źródła ciepła czyli kominki, dla nich też zostały wprowadzone w/w uchwałą wymagania. Dopuszcza się wyłącznie eksploatację instalacji, które spełniają minimalne poziomy sezonowej efektywności energetycznej i normy emisji zanieczyszczeń dla sezonowego ogrzewania pomieszczeń. Wymagania dla instalacji, których eksploatacja rozpoczęła się przed 1 września 2017 roku, będą obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku, chyba że instalacje te będą osiągać sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80 % lub  zostaną wyposażone w urządzenie zapewniające redukcję emisji pyłu do odpowiednich wartości.

              Marszałek województwa, starosta oraz wójt, burmistrz lub prezydent miasta sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tych organów. Organy te mogą upoważnić do wykonywania funkcji kontrolnych pracowników podległych im urzędów marszałkowskich, powiatowych, miejskich lub gminnych lub funkcjonariuszy straży gminnych. Kontrolujący jest uprawniony do wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 - na pozostały teren; przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych; żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego; żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.

 

                                                                                                              Wójt Gminy

                                                                                                               Anna Iskała