GminaNędza
Cysterska 250-letnia Aleja Dębowa w Górkach Śląskich
Aleja Dębowa w Górkach Śląskich położona jest na północy wsi (około 260 m n.p.m.), i stanowi naturalną granicę wsi. Już XIII wieczny Kodeks Dyplomatyczny Śląska wspomina o starej drodze prowadzącej do Raciborza, głównego wówczas miasta Górnego Śląska, przez sąsiadującą z Górkami wieś Bogunice do Klasztoru w Rudach. Na odcinku 800 metrów rośnie 43 sztuki dębów szypułkowych (Quercus robur) o wymiarach pomnikowych, przeplatanych pojedynczymi okazami grabów. Najmniejszy z dębów ma 186 cm w pierśnicy a najgrubszy mierzy 460 cm. Leśnicy określili wiek dębów na około 250 lat, zatem drzewa pamiętają czasy cysterskiego panowania na tych terenach.
Zakon Cystersów został sprowadzony w gęste lasy dawnego Księstwa Raciborsko-opolskiego w połowie XIII wieku. Za siedzibę wybrali sobie wieś Rudy, położoną 8 km od Górek Śl. Położenie z dala od miast wymusiło na mnichach wyznaczenie systemu komunikacyjnego, w postaci duktów leśnych wybiegających promieniście z Rud: na północ przez kapliczkę zwaną Magdalenką w kierunku Sierakowic, na północny-wschód przez Stanicę do Gliwic, na zachód przez Rudę Kozielską do przeprawy na Odrze w Turzu, na wschód przez Stodoły do Rybnika, na południowy-zachód do Jankowic i wreszcie na południe przez Górki Śląskie do Raciborza. Tym samym posiadłości zostały połączone między sobą. System duktów leśnych z charakterystycznymi nasadzeniami długowiecznych dębów śmiało można nazwać “cysterską pajęczyną”, jednymi z ostatnich żyjących świadków działalności Cystersów są właśnie Góreckie dęby.
Jedną z ciekawostek są trzy pokaźnych rozmiarów dęby, które mają symbolizować trzy rody Górczan: Kałuża, Czerny, Machnik, które to rodziny zgodnie z legendą dały początek osadzie. Na łuku alei rośnie dąb Zygfryd, nazwany imieniem nieżyjącego już Góreckiego społecznika, kronikarza i historyka. Aleja Dębowa jest jednym z unikalnych elementów krajobrazu kulturowego lasów Rudzkich o wybitnych walorach przyrodniczych, kulturowych i sentymentalnych, a ekosystem alei jest schronieniem dla wielu rzadkich spotykanych gatunków, w tym wybitnie rzadkiego nietoperza Karlika Drobnego. To szczególne miejsce w świadomości mieszkańców, jej urok doceniany jest przez odwiedzających z całego województwa.